رکود عمیق در بازار خودرو؛ توقف معاملات و کوچ سرمایه‌ها به طلا و ارز
بازار خودرو در هفته‌های اخیر با رکود کم‌سابقه‌ای روبه‌رو شده است. گزارش‌ها نشان می‌دهد معاملات تقریباً متوقف شده و خریداران به‌رغم تورم بالا، تمایلی برای ورود به بازار ندارند. کارشناسان اقتصادی این شرایط را مصداق «رکود تورمی» می‌دانند؛ وضعیتی که در آن، قیمت‌ها به دلیل افزایش هزینه‌های تولید بالا می‌روند، اما قدرت خرید مردم کاهش یافته و تقاضا افت می‌کند.
در چنین فضایی، خودرو برای بسیاری از خانوارها کالایی غیرضروری به‌حساب می‌آید، چرا که بخش عمده درآمد صرف هزینه‌های روزمره می‌شود. از سوی دیگر، افزایش هزینه تولید باعث شده حتی با افت تقاضا، قیمت خودرو کاهش پیدا نکند. در نتیجه، بازار به وضعیتی ایستا رسیده است که در آن نه خریداری وجود دارد و نه فروشنده انگیزه‌ای برای معامله دارد.
در کنار این عوامل، بخشی از سرمایه‌گذاران خرد نیز ترجیح داده‌اند نقدینگی خود را به بازارهایی مانند طلا و ارز منتقل کنند که نقدشوندگی بیشتری دارند. به همین دلیل، جریان سرمایه از بازار خودرو فاصله گرفته و به سمت بازارهای دارایی دیگر حرکت کرده است.
کارشناسان معتقدند ریشه این وضعیت را باید در ساختار کلی اقتصاد و چالش‌های صنعت خودرو جست‌وجو کرد. افزایش هزینه تولید، نامشخص بودن سیاست‌های قیمتی و بلاتکلیفی در زمینه واردات، از جمله عواملی هستند که به این رکود دامن زده‌اند.
بررسی روند چند سال اخیر نشان می‌دهد از سال ۱۳۹۷ و با آغاز تحریم‌های جدید، بازار خودرو به پناهگاه سرمایه‌های مردم تبدیل شد. در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹، با شدت گرفتن تورم، خودرو به کالایی سرمایه‌ای بدل شد و بسیاری از افراد با هدف حفظ ارزش پول خود اقدام به خرید کردند. اما در سال‌های اخیر با کاهش قدرت خرید، افزایش نرخ ارز و رشد هزینه تولید، بازار از رونق افتاده است.
تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که رکود تورمی سبب شده تعادل میان عرضه و تقاضا بر هم بخورد. در شرایطی که انتظار می‌رفت کاهش تقاضا منجر به افت قیمت شود، بالا بودن هزینه تولید چنین امکانی را از بین برده است. از سوی دیگر، بسیاری از خریداران بالقوه ترجیح می‌دهند منابع خود را در بازارهایی با بازدهی سریع‌تر مانند طلا و ارز نگهداری کنند.
مرتضی افقه، کارشناس اقتصادی، با اشاره به این موضوع گفت که اقتصاد ایران در سال‌های اخیر با رکود تورمی مزمن مواجه بوده است. به گفته او، افزایش هزینه تولید در کنار عدم تزریق نقدینگی متناسب در جامعه، موجب شده بسیاری از کالاها از جمله خودرو با کاهش تقاضا روبه‌رو شوند.
سهراب دل‌انگیزان، دیگر کارشناس اقتصادی نیز با اشاره به تأثیر نرخ ارز و قیمت کارخانه‌ای خودرو بر بازار، بیان کرد که افزایش اخیر این دو عامل باعث بالا ماندن قیمت‌ها شده است، در حالی که معاملات به‌طور محسوسی کاهش یافته است. او افزود بخش قابل‌توجهی از مردم همچنان از خودروهای قبلی خود استفاده می‌کنند و خرید خودروی جدید را نوعی سرمایه‌گذاری بلندمدت می‌دانند.
به این ترتیب، بازار خودرو در حالی وارد ماه‌های پایانی سال می‌شود که همچنان در وضعیت رکود قرار دارد و نشانه‌ای از بازگشت رونق در کوتاه‌مدت مشاهده نمی‌شود.
منبع خبر: دنیای اقتصاد