افزایش ۲۳۳ درصدی قیمت بنزین در یک شب؛ خودروهای صفر در صف بنزین آزاد!
با مصوبه هیأت وزیران، قیمت بنزین از نیمه دوم آذر ماه ۱۴۰۴ سه نرخی خواهد شد. به موجب این مصوبه، قیمت بنزین در کارت‌های سوخت جایگاه‌ها به ۵۰۰۰ تومان می‌رسد تا نسبت به بنزین سهمیه‌ای ۱۵۰۰ تومانی، قیمت سوخت اصلی خودروهای سواری در یک شب ۲۳۳ درصد افزایش پیدا کند. این تصمیم که روز گذشته رسماً توسط دولت و وزارت نفت ابلاغ شد، تغییرات گسترده‌ای برای مالکان خودروهای داخلی صفر کیلومتر، خودروهای مناطق آزاد و ماشین‌های خارجی وارداتی به همراه دارد.
جزئیات کامل نرخ های جدید بنزین
طبق ابلاغیه رسمی دولت توسط شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، از ۱۵ آذر، بنزین با سه نرخ در جایگاه‌های سوخت عرضه می‌شود. سهمیه‌بندی جدید خودروهای سواری بنزینی به شکل زیر است:
- ۶۰ لیتر بنزین ۱۵۰۰ تومانی
- ۱۰۰ لیتر بنزین ۳۰۰۰ تومانی
- سهمیه آزاد برای بنزین ۵۰۰۰ تومانی
بر این اساس، قیمت بنزین با کارت‌های اضطراری جایگاه به ۵ هزار تومان افزایش پیدا می‌کند.
حذف سهمیه بنزین ۳ گروه از خودروها
در مصوبه جدید هیئت وزیران، به جز خودروهای دولتی، سهمیه بنزین سه گروه از مالکین ۱۵ آذر ماه قطع می‌شود. در نتیجه، گروه‌های زیر فقط باید از بنزین پنج هزار تومانی استفاده کنند:
- مالکین خودروهای نوشماره: از تاریخ اعلام شده، تمامی خودروهای صفر کیلومتری که از کارخانه وارد بازار می‌شوند، فاقد سهمیه ۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ تومانی هستند.
- خودروهای وارداتی: با توجه به قیمت بالای خودروهای وارداتی، سهمیه یارانه‌ای بنزین این گروه از مالکین نیز به صورت کامل قطع شد.
- خودروهای مناطق آزاد و ویژه: مشابه با قانون خودروهای وارداتی، سهمیه سوخت ماشین‌های گران قیمت مناطق آزاد اقتصادی نیز به صورت کامل حذف شد. ماشین‌های موجود در مناطق ویژه اقتصادی مانند بندرگاه‌ها نیز باید از بنزین ۵۰۰۰ تومانی استفاده کنند.
حذف کارت سوخت مالکین چند خودرویی، سهمیه تاکسی ها و کاهش سهمیه دوگانه سوزها
قانون بنزین پنج هزار تومانی دارای مفاد و جزئیات تکمیلی هم بود که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
- حذف کارت سوخت خودروی دوم: اگر شخصی همزمان بیش از یک خودرو داشته باشد، تنها سهمیه یک ماشین برای ایشان واریز می‌شود. مالکین می‌توانند مشخص کنند که قصد دارند سهمیه کدام خودروی خود را دریافت کنند. در صورت عدم پیگیری این موضوع، به صورت خودکار، سهمیه خودروهای دوم به بعد، قطع می‌شود.
- سهمیه ویژه تاکسی: دولت باید خیلی سریع برای فعالین در حوزه حمل و نقل عمومی تمهیداتی بیندیشد تا مابه‌التفاوت قیمت بنزین ۳۰۰۰ تومانی و ۵۰۰۰ تومانی به آنها پرداخت شود. در این قانون هیچ اشاره‌ای به رانندگان فعال در تاکسی‌های اینترنتی مثل اسنپ و تپسی نشده است.
- کاهش سهمیه نرخ دوم برای خودروهای دوگانه‌سوز: با هدف کاهش مصرف سوخت و تنوع پذیری سبد سوختی وسایل نقلیه، سهمیه بنزین خودروهای دوگانه سوز کاهش پیدا کرد. بر اساس قانون جدید ابلاغ شده، سهمیه ۱۵۰۰ تومانی این خودروها ثابت باقی می‌ماند اما سهمیه ۳۰۰۰ تومانی، ۵۰ درصد کاهش پیدا می‌کند؛ یعنی به جای ۱۰۰ لیتر سهمیه ۳۰۰۰ تومانی، این میزان به ۵۰ لیتر تبدیل می‌شود.
دلایل اجرای طرح سه نرخی بنزین
طبق توضیحات ارائه شده، وزارت نفت و سایر ارگان‌های مربوطه، با در نظر گرفتن اهداف زیر، نسبت به افزایش قیمت بنزین اقدام کرده‌اند:
- کنترل قاچاق سوخت
- کاهش مصرف مازاد و مدیریت انرژی
- هماهنگ‌سازی اطلاعات مالکیت خودرو
- افزایش شفافیت کارت‌های سوخت اضطراری
- توزیع عادلانه‌تر یارانه انرژی بین خانوارها
البته در کنار تمامی این موارد، قطعا نیاز دولت برای دریافت هزینه بیشتر نیز تاثیرگذار بوده است. طبع اعلام دولتمردان، در حال حاضر بنزین با ضرر بسیار سنگینی در حال توزیع است.
واکنش بازارها به بنزین پنج هزار تومانی
هرچند دولت تأکید کرده افزایش قیمت بنزین به‌معنای گرانی عمومی نیست و تلاش می‌شود اثرات تورمی کنترل شود، پس از انتشار این خبر، قیمت دلار و طلا برای چند ساعت افزایش پیدا کرد اما خیلی زود به نقطه تعادلی قبلی خود نزدیک شد. شرکت‌های پتروشیمی فعال در بورس هم در صبح چهارشنبه ۵ آذر، با صف خرید شروع به فعالیت کردند.
تصمیم آگاهانه برای جلوگیری از ضرر یا شعله‌ور کردن تورم
افزایش قیمت بنزین به ۵۰۰۰ تومان و سه‌نرخی شدن آن، یکی از مهم‌ترین تصمیمات دولت در سال‌های اخیر است که با هدف کنترل مصرف، جلوگیری از قاچاق و مهار فشار تورمی اتخاذ شده است. هر چند این تغییرات برای بسیاری از مالکان خودرو به ویژه خودروهای نوشماره، خارجی و چند خودرویی به معنای حذف سهمیه و پرداخت هزینه بیشتر است، اما دولتمردان معتقدند که اجرای این طرح، بخشی از برنامه اصلاح یارانه انرژی و جلوگیری از زیان گسترده در بخش سوخت بوده است. مردم برای جلوگیری از ضرر و مدیریت هزینه‌ها، باید از سهمیه‌های جدید، محدودیت‌ها و نحوه استفاده از کارت سوخت شخصی مطلع باشند؛ چرا که بی‌توجهی به این تغییرات می‌تواند هزینه ماهانه سوخت را به‌طور قابل‌توجهی افزایش دهد.