وقت پوست‌اندازی خودروسازی

بسیاری از کارشناسان اقتصادی حذف ارز نیمایی را بستر حذف رانت و فساد در بسیاری از صنایع بزرگ ارزبگیر ، از جمله خودرو می دانند.

بسیاری از کارشناسان اقتصادی حذف ارز نیمایی را بستر حذف رانت و فساد در بسیاری از صنایع بزرگ ارزبگیر، از جمله خودرو می‌دانند.

با تصمیم بانک مرکزی ارز نیمایی حذف و ارز توافقی (ارزی که نرخ آن در سامانه معاملات بازار ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران تعیین می‌شود) جایگزین آن شد، اتفاقی که بخش‌های اقتصادی مختلف کشور از جمله صنایع خودرو و قطعه را هرچند متاثر از خود خواهد کرد، اما سوء‌استفاده در تخصیص منابع را کاهش خواهد داد.

بسیاری از صنایع، از جمله خودروسازی، برای تأمین مواد اولیه، قطعات و تجهیزات موردنیاز خود از ارز نیمایی استفاده می‌کردند. تخصیص ارز نیمایی به صنایع، هرچند در ظاهر به‌منظور حمایت از تولید و کنترل قیمت‌ها انجام می‌شد، اما مشکلات و چالش‌های متعددی به همراه داشته از جمله سوء استفاده ارزی.

با وجودی که خودروسازان (چه نیمه دولتی‌ها چه خصوصی‌ها) ، قطعه‌سازان و حتی واردکنندگان از حمایت دریافت ارز نیمایی برخوردار بودند، با این حال طی پنج سال گذشته نه کمیت و کیفیت خودرو راضی‌کننده بوده و نه از التهاب بازار کاسته شده است.

بنابراین حالا که ارز نیمایی حذف شده بسیاری از متقاضیان خودرو از خود می‌پرسند که با وجود دریافت ارز ارزان، چرا در جهت بهبود خودرو نتیجه ای حاصل نشده است؟

آنچه مشخص است دو خودروساز بزرگ کشور اگر چه با قیمت‌گذاری دستوری بخصوص در سال‌های گذشته با زیان به تولید خودرو پرداختند اما دولت نیز از حمایت خود از این دو خودروساز دریغ نکرده است . تخصیص ارز نیمایی یکی از حمایت‌های دولتی محسوب می‌شود این در شرایطی است که شنیده می‌شود برخی از تولیدکنندگان از هزینه کرد این ارز در مصارف دیگر دریغ نکردند.

از سوی دیگر اگرچه از روند سرعت تولید خودروسازان مونتاژی نسبت به سال گذشته کاسته شده، اما همچنان پرتوان و با قدرت به تولید و عرضه محصولات خود مشغول هستند این دست از تولیدکنندگان نیز بهره کافی از ارز نیمایی بردند حال آنکه هزینه کرد بخشی از ارز دریافتی آن‌ها نیز ظاهرا تنها در مسیر مونتاژ خودرو نبوده است.

به سراغ واردکنندگان کشور برویم ، عرضه‌کنندگانی که در دو هفته گذشته تخلفات آن‌ها در بیش اظهاری جنجالی به پا کرده است.طبق گزارش‌های رسمی برخی از واردکنندگان برای دریافت ارز بیشتر با بیش‌اظهاری قیمت خودرو، حجم بیشتری از ارز دولتی یا سهمیه دولتی وارداتی دریافت کرده‌اند. بدین ترتیب حذف ارز نیمایی باعث می‌شود هزینه‌های واقعی تولید خودرو مشخص شود.

در شرایط فعلی، تخصیص ارز ارزان به خودروسازان باعث می‌شود قیمت تمام‌شده خودرو به‌طور مصنوعی پایین‌تر نشان داده شود، درحالی که مصرف‌کننده نهایی قیمت آزاد و واقعی بازار را پرداخت می‌کند.

نتیجه اینکه با حذف این رانت، خودروسازان مجبور به ارائه شفاف‌تر هزینه‌های تولید می‌شوند و قیمت‌گذاری واقعی‌تر خواهد شد.

منبع خبر: دنیای اقتصاد