آب می‌کنم
امروزه خرید آنلاین، جزء فعالیت‌های روزمره مردم شده است. وارد یکی از سایت‌های ارائه‌کننده کالا می‌شوی، چند کلیک می‌کنی، مدتی بعد می‌آورند دم خانه، با عزت و احترام تحویل می‌دهند. چی از این بهتر!. اما مانند هر چیز خوبی، خرید و فروش آنلاین هم معایب خودش را دارد.
مدتی پیش عجل زد پس گردنمان و در یک جمع خانوادگی از زبانمان در رفت و گفتیم می‌خواهیم خانه‌مان را بفروشیم. فوراً یکی از حضار حاضر به یراق شد و مشخصات خانه را در یکی از سایت‌های خرید و فروش املاک وارد کرد. بعد قیمت را پرسید. گفت کمی بچربانش تا جای چانه هم داشته باشد. کمی چرباندیم. آپلود کردن همان و سرازیر شدن خیل بازدیدکنندگان همان. عاجز شده بودیم. در همین اَوان، هیبت مردی موقر و خوش کلام بر آستان در ظاهر شد. در خانه چرخی زد و خود را صاحب یک آژانس املاک معتبر معرفی کرد. نخست مدتی از سجایای خانه تعریف کرد. خودمان نمی‌دانستیم خانه‌یمان اینقدر مقبول است. بعد گفت من خانه را ده روزه آب می‌کنم، به شرطی که آگهی را از سایت بردارید تا دست زیاد نشود. ما که از آمد و شد زیاد کلافه شده بودیم، خام شدیم و قبول کردیم.
از آن به بعد اداره امور به دست ایشان افتاد. زنگ می‌زد و نفراتی را برای بازدید معرفی می‌کرد، اما تاکید داشت که از قیمت حرفی نزنیم. می‌گفت قیمت با من. بازدیدکنندگان می‌آمدند و می‌رفتند. اما آن‌ها هم از قیمت حرفی نمی‌زدند. فهمیدیم به آن‌ها هم همین سفارش را کرده است. مشکوک شدیم. کنکاش که کردیم، فهمیدیم صاحب آژانس محترم، مشخصات خانه ما را بدون اطلاع، بار دیگر در همان سایت بارگذاری کرده و شماره تلفن خودش را حک کرده است. قیمت را هم ۲۰درصد بالا برده است. تازه خودمان هم اندکی چربانده بودیم.
در سایت‌های خرید و فروش خودرو هم اوضاع چندان بسامان نیست. یک آگهی می‌بیینی که مثلاً سمند مدل ۹۹، X میلیون تومان. از این به بعد هیچ‌کس حاضر نیست سمند مدل ۹۹ خود را زیر این قیمت بفروشد. درحالی که معلوم نیست این آگهی را چه‌کسی بارگذاری کرده و اصلاً چقدر واقعی است. اینجوری قیمت‌ها سینه‌خیز رشد می‌کنند.
سایت‌های پرمخاطب خرید و فروش کالا، خواه ناخواه، تاثیر بسزایی در تثبیت قیمت‌ها در بازار دارند. این ویژگی، مفهوم فراموش شده‌ای را به ذهن متبادر می‌کند به نام “مسئولیت اجتماعی”.
سایت‌هایی که سازوکارهای مشخصی، برای درج آگهی، ثبت قیمت‌ها و رعایت حقوق مصرف‌کنندگان دارند، امر واسطه‌گری را تا حد زیادی کمرنگ می‌کنند. اما سایت‌هایی که اینقدر بی درو پیکرند که یک معاملات ملکی می‌تواند اعتبار آن‌ها را زیر سئوال برد، ناخواسته وسیله‌ساز واسطه‌گری‌هایی جدید هستند.
همه این‌ها را که گفتیم دال‌بر این نیست که بایستی از خرید و فروش آنلاین اجتناب کرد. مزیت‌هایی که سایت‌های خرید و فروش آنلاین برای کاربران فراهم کرده‌اند، غیر قابل انکار است و همانطور که ذکر شد مراجعه به این سایت‌ها جزو فعالیت‌های روزمره شده است. اما تشخیص سایت‌هایی که به مسئولیت اجتماعی خویش عمل نمی‌کنند، نباید کار چندان سختی باشد. اگر بدون هیچ مانع و رادعی یک آگهی بارگذاری می‌کنید و هرچه دلتان خواست قیمت‌گذاری می‌کنید، بدانید دیگران هم همین‌کار را می‌کنند.
نویسنده: مهرداد وفا