خودرو در مرکز اتهام آلودگی هوا؛ ضرورت اصلاح هم‌زمان صنعت و زیرساخت
معاون وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرد سالانه بیش از ۵۷هزار نفر در کشور به‌دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. او با اشاره به نقش پررنگ خودروها در این بحران، از خودروسازان خواست تا تولید خودروهای بنزینی بی‌کیفیت را متوقف کرده و به سمت تولید یا حداقل مونتاژ خودروهای برقی حرکت کنند. وی تأکید کرد: «به‌جای ادامه تولید خودروهای آلاینده، صنعت خودرو باید مسیر خود را به‌طور کامل به سمت برقی‌سازی تغییر دهد.»
این مطالبه البته جدید نیست؛ در فروردین ۱۴۰۱ نیز رئیس‌جمهوری وقت از خودروسازان خواسته بود تا تولید خودروهای برقی و هیبریدی را در برنامه خود قرار دهند، اما به‌دلیل نبود زیرساخت‌های لازم مانند ایستگاه‌های شارژ و تأمین باتری‌های مناسب، این طرح تاکنون به نتیجه قابل‌توجهی نرسیده است.
در همین حال، گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نشان می‌دهد که حدود ۸۳ درصد از آلاینده‌های گازی و ۶۰ درصد از ذرات معلق (PM) در پایتخت ناشی از تردد وسایل نقلیه شامل خودروهای سواری، موتورسیکلت‌ها، خودروهای عمومی و ناوگان دیزلی است.
کارشناسان دو عامل را از مهم‌ترین دلایل تشدید آلودگی ناشی از خودروها می‌دانند:
نخست، بسیاری از خودروهای داخلی فاقد سیستم کاتالیستی باکیفیت هستند یا دوام کافی ندارند. در نبود نظارت مؤثر، این قطعات پس از مدتی از کار می‌افتند و موجب افزایش مستقیم آلایندگی می‌شوند. دوم، بخش زیادی از کامیون‌ها و اتوبوس‌های دیزلی کشور هنوز از فناوری‌های قدیمی و پرمصرف استفاده می‌کنند که سهم بالایی در انتشار ذرات خطرناک معلق دارند.
با این حال، کارشناسان تأکید دارند که خودرو تنها یکی از عوامل آلودگی هوای کلان‌شهرهاست. شرایط جغرافیایی خاص شهرهایی مانند تهران، پدیده وارونگی دما، فرسودگی ناوگان حمل‌ونقل عمومی و کیفیت پایین سوخت نیز نقش مهمی در تداوم این بحران دارند.
بنابراین، برای مقابله مؤثر با آلودگی هوا، صرفاً تمرکز بر خودروسازان کافی نیست. کاهش آلودگی نیازمند برنامه‌ای هماهنگ میان دستگاه‌های مختلف است؛ از نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی و ارتقای استاندارد سوخت گرفته تا توسعه زیرساخت خودروهای برقی و اعمال نظارت دقیق‌تر بر فرآیند تولید خودرو. تنها با چنین رویکردی می‌توان از مرگ‌های خاموش ناشی از آلودگی هوا کاست و کیفیت زندگی شهروندان را بهبود بخشید.
منبع خبر: دنیای اقتصاد