خاموشی تقاضای خودرو در دهک‌های پایین
بازار خودرو طی سال‌های اخیر با جهش کم‌سابقه قیمت‌ها و افت محسوس قدرت خرید خانوارها، با کاهش چشمگیر تقاضا از سوی دهک‌های پایین مواجه شده است؛ به‌طوری‌که طبق ارزیابی کارشناسان، نزدیک به نیمی از خریداران سنتی خودروهای اقتصادی از چرخه خرید خارج شده‌اند.
بر اساس داده‌های رسمی، در سال ۱۴۰۱ بیشترین سهم خرید خودرو مربوط به دهک‌های دوم و اول درآمدی بود، اما افزایش قیمت‌ها به محدوده بالای ۵۰۰ میلیون تومان موجب شده این گروه‌ها دیگر امکان ورود به بازار را نداشته باشند. تحلیل‌ها نشان می‌دهد ریشه اصلی این وضعیت، نه صرفاً گران‌تر شدن خودرو، بلکه کاهش شدید قدرت خرید و رشد تورم است که فاصله میان درآمد خانوار و قیمت کالاهای بادوام را به‌طور قابل‌توجهی افزایش داده است.
کارشناسان اقتصادی علت رکود تقاضا را ترکیبی از کاهش درآمد واقعی، تأثیر تحریم‌ها، رشد هزینه تولید و ورود خودرو به چرخه سوداگری عنوان می‌کنند. این عوامل موجب شده خودرو از کالایی مصرفی برای اقشار متوسط و کم‌درآمد، به کالایی سرمایه‌ای برای دهک‌های بالاتر تبدیل شود.
در بخش راهکارها، برخی متخصصان بر احیای مفهوم «خودروی اقتصادی» از طریق طراحی پلتفرم جدید یا واردات خودروهای ارزان‌قیمت تأکید دارند؛ هرچند مخالفان معتقدند با شرایط فعلی نرخ ارز و هزینه تولید، چنین گزینه‌هایی دیگر اقتصادی نیست.
گروهی دیگر از تحلیلگران، تقویت سمت تقاضا را تنها راه‌حل کوتاه‌مدت می‌دانند و پیشنهاد می‌کنند با ارائه تسهیلات کم‌بهره، فروش اقساطی و برنامه‌های لیزینگ، امکان بازگشت دهک‌های پایین به بازار فراهم شود؛ در غیر این صورت، خروج دائمی نیمی از جامعه از بازار خودرو و تداوم رکود ساختاری اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.
منبع خبر: دنیای اقتصاد