کمک‌های اولیه خودرو
- یک صفحه فولادى به قطر حداقل ۳ میلی‌متر و به ابعاد ۳۰×۲۰ سانتی‌متر برای قرار دادن زیر پایه جک
- یک تکه قالى یا موکت کهنه ۱۰۰×۵۰ سانتی‌متر براى قرار دادن زیر لاستیک خودرو در موقع بکسباد کردن یا بستن دور سپر در موقع هل‌دادن
- یک قرقره سیم آهنى جهت بکسل، یک قرقره نوار چسب و یک قرقره نخ طناب
- یک جفت کابل براى اتصال باترى به‌طور موازى با گیره‌هاى سوسماری
- یک ظرف ۵ لیترى براى بنزین و یک ظرف ۵ لیترى براى آب
- پیچ گوشتى دو سو در اندازه‌هاى ۳، ۵، ۸، ۱۳ و پیچ گوشتى چهارسو
- آچار به اندازه‌هاى ۲۲، ۱۹، ۱۷، ۱۵، ۱۴، ۱۳، ۱۲، ۱۱، ۱۰، ۹، ۷
- آچار رینگ کج به اندازه‌هاى ۱۹، ۱۷، ۱۶، ۱۴، ۱۱، ۱۰
- کپسول آتش‌نشانى مخصوص اتومبیل
- چراغ قوه و چراغ گردان خطر
- سرى آچار شش‌گوش آلینوس آلن
- سوهان تخت دو یا سه لبه
- آچار شمع
- اره آهن‌بر کوچک
- سوهان کنتاکت
- دستکش کار
- فازمتر اتومبیل
- چاقوى جیبی
- انواع لامپ چراغ
- انواع فیوز
- آچار چرخ
- مترنواری
- تلمبه
بازدیدهای ضروری از خودرو
- بازدید و سرویس‌هاى روزانه، هفتگى و ماهیانه وسیله نقلیه قبل از راه‌اندازى خودرو یا پس از کارکرد، به دلایل زیر بسیار مهم و ضرورى است؛ ضریب اطمینان، ایمنى، عمر متوسط خودرو و قطعات موتور و متعلقات آن را افزایش مى‌دهد. این کار بازدهى و راندمان وسیله نقیله را افزایش داده و از وارد شدن خسارت مالى احتمالى به وسیله نقلیه و وارد شدن خسارت جانى به افراد به علت نقص فنى جلوگیرى مى‌کند، همچنین مخارج و هزینه‌هاى خودرو کاهش یافته و باعث صرفه‌جویى در مصرف بنزین و روغن موتور خواهد شد.
بازدید روغن موتور و آب رادیاتور
از آنجا که میزان و کیفیت آب و روغن در وسیله نقلیه بسیار مهم است و جنبه حیاتى دارد، بازدید آن‌ها باید روزانه و قبل از روشن کردن موتور و رانندگى صورت گیرد. در صورتى که میزان روغن موتور یا آب رادیاتور نرمال و فول نباشد، باید حتما اندازه آن‌ها را به میزان استاندارد آن موتور رساند تا در هنگام رانندگى مشکلى به وجود نیاید. در صورتى که خواص و کیفیت مطلوب روغن موتور از بین رفته باشد یا آب رادیاتور کثیف شده باشد، باید حتما نسبت به تعویض آن‌ها اقدام شود.
بازدید روغن ترمز و روغن کلاچ
معمولا هر یک ماه یک بار یا پس از طى مسافت دو هزار کیلومتر باید روغن ترمز و روغن کلاچ درون مخرن مربوط به آن‌ها، مورد بازدید و بازرسى قرار گیرد و در صورت کاهش روغن آن‌ها، باید حتما تا میزان استاندارد آن وسیله نقلیه روغن اضافه شود.
بازدید روغن مخصوص گیربکس، دیفرانسیل و جعبه فرمان
معمولا روغن گیربکس، دیفرانسیل و جعبه فرمان حداکثر هر شش ماه یک بار یا پس از طى مسافت ده هزار کیلومتر باید بازدید شده و در صورت کاهش روغن مخصوص آن‌ها، به میزان استاندارد آن وسیله نقلیه روغن مخصوص اضافه شود. در صورتى که خواص و کیفیت مطلوب روغن آن‌ها کاهش یافته باشد، حتما روغن آن‌ها تخلیه و با روغن جدید پر شود.
بازدید چراغ‌ها، فرمان، ترمز و آب باترى
بازدید چرخ‌ها و میزان باد و کیفیت لاستیک‌هاى آن، روان و دقیق بودن فرمان و کارآیى مطلوب ترمزها و وضعیت چراغ‌هاى گوناگون وسیله نقلیه و تنظیم نور پایین و بالاى چراغ‌هاى جلو، و کیفیت و کمیت آب باترى باید هر روز قبل از رانندگى صورت گیرد. در صورتى که هر کدام از آن‌ها مشکلی داشته باشد، باید در اسرع وقت نسبت به تنظیم، تعویض یا تعمیر آن‌ها اقدام شود تا در هنگام رانندگى مشکلى پیش نیاید.
بازدید فیلتر هوا و صافى روغن
فیلتر هوا و صافى روغن وسایل نقلیه پس از مدت زمان و کارکرد معینى کثیف و خراب شده و کارآیى خود را از دست مى‌دهد. فیلتر هوا در حالت عادی باید حداکثر هر هزار کیلومتر تعویض یا تمیز شده و صافى روغن نیز هر دو هزار کیلومتر تعویض شود تا بازدهى و راندمان موتور افزایش یابد.
بازدید شمع‌ها، پلاتین و دلکو
بازدید شمع‌ها، پلاتین و دلکو معمولا باید حداکثر هر یک ماه یک بار یا پس از طى مسافت دو هزار کیلومتر صورت گیرد. در صورت کثیف‌بودن یا تنظیم نبودن، نسبت به تمیز و تنظیم کردن آن‌ها، و در صورت خراب بودن نسبت به تعویض آن‌ها اقدام شود.
بازدید لنت‌هاى ترمز
بازدید لنت‌هاى ترمز معمولا باید حداکثر هر سه ماه یک بار یا پس از طى مسافت چهار هزار کیلومتر انجام شود و در صورت تمام شدن (نازک شدن) لنت، نسبت به تعویض آن‌ها اقدام شود.
بازدید روغن موتور خودرو
فاصله تعویض روغن بستگى به جنس روغن، فیلتر، نحوه و شرایط رانندگى دارد و میزان آن در کاتالوگ تعمیراتى یا دفترچه هر خودرو آمده است؛ ولى معمولا پس از طى مسافت حداقل هزار و پانصد کیلومتر و حداکثر سه هزار و پانصد کیلومتر، روغن موتور باید تعویض شود (این امر بستگى به نوع روغن و کیفیت آن دارد).
بازدید برف پاک‌کن‌ها، مخزن آب و شیشه‌شو
بازدید برف پاک‌کن‌ها، مخزن آب، شیشه‌شو و پمپ آب باید حداکثر هر یک ماه یک بار انجام شود تا در مواقع مورد نیاز کارآیی لازم را داشته باشد، و در صورت خرابى آن‌ها نسبت به تعمیر یا تعویض آن اقدام شود. در صورت کاهش آب مخزن، آن را پر از آب کرده و براى بهتر تمیز شدن شیشه دو تا پنج قطره مایع ظرفشویى به داخل مخزن اضافه شود.
بازدید و تعویض والوالین یاتاقان توپى چرخ‌هاى جلو
بازدید والوالین یاتاقان توپى چرخ‌هاى جلو معمولا باید حداکثر هر شش ماه یک بار یا پس از طى مسافت هزار کیلومتر انجام شود و در صورت کاهش کیفیت والوالین نسبت به تعویض آن‌ها اقدام شود.
بازدید تسمه پروانه
بازدید از تسمه معمولا باید حداکثر ماهى یک بار یا پس از طى مسافت هزار کیلومتر انجام شود. همچنین، در صورت شل یا سفت شدن اضافى تسمه پروانه، باید نسبت به تنظیم آن توسط پیچ تنظیم کشش تسمه پروانه یا تعویض آن اقدام شود.
بازدید کابل‌هاى اتصال برق مثبت و منفى باترى و سیم‌هاى مختلف وسیله نقلیه
بازدید کابل‌هاى اتصال برق مثبت و منفى باترى و سیم‌هاى مختلف وسیله نقلیه معمولا باید حداکثر هر یک ماه یک بار انجام گرفته و در صورت پاره یا زخمى شدن آن‌ها، باید به سرعت نسبت به تعمیر یا تعویض آن‌ها اقدام شود تا باعث اتصالى سیم‌ها و ایجاد حریق نشود.
روش صحیح روشن کردن خودرو
روشن کردن خودرو در دو حالتى که موتور سرد یا گرم است، داراى شرایطى است که توسط اکثر رانندگان رعایت نمى‌شود. در این بخش به تشریح هر دو حالت صحیح آن مى‌پردازیم.
در حالتى که موتور سرد است
ترمز دستى را بکشید، چراغ‌ها و لوازم برقى اضافى را خاموش کنید، جعبه دنده دستى پدال کلاچ را تا کف فشار داده و به دنده خلاص انتقال دهید. تا روشن شدن موتور پدال کلاچ را تا کف تحت فشار قرار دهید، پدال گاز را یک بار فشار داده و ساسات را کاملا بکشید. بدون فشار دادن پدال گاز استارت بزنید، و پس از روشن شدن موتور، ساسات را تا نیمه ببندید. بعد از گرم کردن موتور (حداکثر سى ثانیه) مى‌توانید حرکت کنید. از حرکت سریع با موتور سرد خوددارى کنید و بعد از چند ثانیه رانندگى ساسات را تا آخر ببندید.
در حالتى که موتور گرم است
پدال گاز را تا نیمه نگه داشته و سپس استارت بزنید. از پمپ زدن به وسیله پدال گاز خوددارى کنید. در صورت داغ بودن موتور، پدال گاز را تا آخر فشار داده و استارت بزنید. در صورتى که موتور گرم است ولى روشن نمى‌شود (موتور خفه کرده)، پدال گاز را به مدت ۱۵ تا ۲۰ ثانیه تا آخر با پا نگه دارید. در حالى که پدال گاز را تا آخر فشار داده‌اید، استارت بزنید. ممکن است حدود ۲۰ تا ۳۰ ثانیه طول بکشد تا بنزین اضافى از بین برود. در صورت روشن نشدن، چند دقیقه صبر کرده و مجددا استارت بزنید. از پمپ زدن پدال گاز خوددارى کنید و فقط آن را تا آخر با پا نگه دارید.
چگونگی برطرف‌کردن عیوب متداول خودرو
برای برطرف‌کردن عیوب متداول خودرو، موارد زیر قابل توجه هستند:
کنترل سیستم سوخت‌رسانی
توجه: چنانچه با رعایت نکات گفته‌شده موتور روشن نشد، بکسل‌کردن خودرو به صرفه خواهد بود.
کنترل سیستم جرقه‌زنی
توجه: وجود جرقه آبى در دهانه پلاتین دلیل بر سالم بودن وایرها، سیم‌ها، کویل، پلاتین و فیوز دلکو است. در غیر این صورت، شاید دهانه پلاتین خال زده باشد؛ بنابراین، با سوهان یا سمباده نرم آن را تمیز کنید.
– فرمان: تنظیم نبودن زاویه کمبر (Camber)
دلیل ساییدگى تایر به صورت مورب؟
– فرمان: تنظیم نبودن زاویه تواین (Toein)
دلایل پله‌پله شدن تایر؟
– بالانس نبودن چرخ
– نامرغوب بودن جنس تایر
دلایل پله‌پله شدن یک طرف تایر؟
– گردش سفت چرخ به هر دلیل
– تنظیم نبودن دستگاه تعلیق
جابجایى لاستیک‌ها
بسیارى از رانندگان، حتى رانندگان حرفه‌اى از یک اصل مهم در مورد رسیدگى به وضعیت لاستیک‌هاى خودرو که در افزایش دوام و استفاده بهینه از آن‌ها نیز نقش تعیین‌کننده‌اى دارد، غافل هستند. این اصل، جابجایى لاستیک محور یا محورهاى عقب انواع خودرو کامیون و دیگر بارکش‌ها است. در مورد جابجایى لاستیک‌هاى خودرو، دو نظریه وجود دارد.
یک نظریه حاکى از آن است که این جابجایى باید در فواصل معینى انجام شود و نظریه دیگر رعایت فواصل دوره‌اى را الزامى مى‌داند و حاکی از آن است که از ساییدگى لاستیک، مى‌توان زمان جابجایى را تشخیص داد. ولى طرفداران هر دو نظریه انجام این عمل را براى وسایل نقلیه‌اى که محور جلوی آن‌ها محرک است، ضرورى مى‌دانند؛ به‌خصوص اگر این وسایل نقلیه مجهز به لاستیک رادیال باشند که در این صورت، عمر لاستیک‌هاى محور عقب چند برابر محور جلو خواهد بود.
اصل جابجایى لاستیک‌ها عبارت است از: تغییر مکان دوره‌اى چرخ‌ها، با توجه به پارامترهاى ظرفیتى و شرایط رانندگی. تغییر مکان چرخ‌ها در اغلب موارد باعث افزایش عمر لاستیک‌ها مى‌شود؛ زیرا با این تغییر، ساییدگى لاستیک‌ها به طور یکسان و همزمان انجام خواهد شد. مهم‌ترین اشکالى که از تغییر مکان لاستیک‌ها ناشى خواهد شد، لزوم بالانس کردن مجدد چرخ‌ها است، زیرا با جابجایی، تنظیم آن‌ها به هم مى‌خورد.
جابجایى لاستیک خودروهاى سوارى پس از ۱۰ تا نهایتا ۱۵ هزار کیلومتـر کارکرد یا سالانه انجام مى‌گیرد. با توجه به نوع لاستیک، روش جابجایى به یکى از دو حالت زیر باید انجام شود:
الف) لاستیک رادیال: اگر خودرو سوارى مجهز به لاستیک‌هاى رادیال باشد، روش جابجایى آن‌ها باید به صورت خطى انجام شود.
ب) لاستیک معمولى: اگر لاستیک‌هاى خودرو از نوع معمولى است، براى جابجایى چرخ‌ها باید از روش ضربدرى استفاده کرد.
بازدید و سرویس‌هاى روزانه، هفتگى و ماهیانه وسیله نقلیه قبل از راه‌اندازى خودرو یا پس از کارکرد، به دلایل زیر بسیار مهم و ضرورى است؛ ضریب اطمینان و ایمنى خودرو، عمر متوسط خودرو و قطعات موتور و متعلقات آن را افزایش مى‌دهد. بازدهى و راندمان وسیله نقیله را افزایش داده و از وارد شدن خسارت مالى احتمالى به وسیله نقلیه و وارد شدن خسارت جانى به افراد به علت نقص فنى جلوگیرى مى‌کند. همچنین، مخارج و هزینه‌هاى خودرو کاهش یافته و باعث صرفه‌جویى در مصرف بنزین و روغن موتور خواهد شد.
کنترل‌هاى موثر جهت کاهش سوانح خودرو
کنترل‌های موثر جهت کاهش سوانح و تصادفات خودرو را می‌توان در موارد زیر تعریف کرد:
پای خود را برای حدود یک دقیقه محکم روی پدال ترمز فشار دهید. اگر در این مدت پدال به آرامی پایین رود، ممکن است نشتی در سیستم ترمز وجود داشته باشد.
همه وسایل ایمنی و برق خودرو را آزمایش کنید، به این ترتیب که ابتدا خودرو را روشن کرده، کلید چراغ‌ها و دیگر کنترل‌ها را از درون خودرو آزمایش کنید و سپس از دوستان بخواهید وضع هر چراغ را از بیرون رویت کرده و اطلاع دهند. در همین هنگام، قبل از اینکه موتور گرم شود به صدای آن گوش دهید؛ موتور نباید سر و صدای غیرعادی داشته باشد.
برای آزمایش کمک‌فنرها در یک گوشه خودرو ایستاده، دست خود را روی سپر یا گل‌گیر گذاشته و چندین بار محکم به پایین فشار دهید. سپس یک بار آن را رها کنید. اگر تکان‌های خودرو چندین بار تکرار شود، به اصطلاح فنرها بازی می‌کنند و احتمالا کمک‌فنرها صدمه دیده است. این عمل را برای سه کمک‌فنر دیگر هم انجام دهید.
در یک جاده مستقیم هموار و خلوت از همراه خود بخواهید که خودرو را به راه انداخته و حرکت کند. شما نیز با دقت به خودرو نگاه کنید؛ اگر خودرو متمایل به پهلو حرکت کند یعنی به یک سمت کشیده شود، احتمالا تصادف داشته و شاسی آن از حرکت اولیه خارج شده است.
موتور خودرو یکی از مهم‌ترین قسمت‌های خودرو است و باید در هنگام خرید خودرو، به آن توجه خاصی داشت. خودرو را روشن کنید، از همراه خود بخواهید که گاز دهد. اگر دود آبی خارج شد، خودرو روغن‌سوزی دارد و وجود دود سیاه نشانه عدم تنظیم کاربراتور است. اطراف موتور را نیز نگاه کنید تا از کمپرس روغن در اطراف آن نباشد.
اگر خودرو اتوماتیک است، سعی کنید آن را به مکانیک نشان دهید، و اگر خودرو دنده‌ای است؛ خودرو را روشن کرده و کلاچ را امتحان کنید. وضعیت دنده‌های یک، دو، سه و دنده عقب را نیز آزمایش کنید.