سوخت CNG جایگزینی سبز، در میان سوخت های فسیلی

در طول یک‌ قرن گذشته سوخت‌های فسیلی همچون بنزین و گازوئیل با دارا بودن بیشترین میزان تولید و زیرساخت‌های توزیع، بزرگ‌ترین سهم مصرف را درمیان سوخت‌های بخش‌ خودروهای شخصی و حمل و نقل جاده‌ای داشته است. اما باتوجه به نگرش جهانی به کاهش آلودگی‌ هوا و محیط‌‌ زیست، سوخت CNG به‌ عنوان یک جایگزین سبزتر و پاک‌تر برای سوخت‌های فسیلی به‌ شدت مورد توجه قرار گرفته‌ است.
CNG به معنی “گاز طبیعی فشرده” است که به‌ عنوان یک سوخت جایگزین برای سوخت‌های فسیلی مانند بنزین و دیزل مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ که از ترکیب متان، اتان، بوتان و دیگر گازهای شبیه به آنها تشکیل شده‌ است.

عوامل موثر بر رشد استفاده از سوخت CNG^۱

۱- قیمت: قیمت سوخت CNG به‌طور معمول کمتر از بنزین یا دیزل است. این امر می‌تواند مزیت قابل توجهی برای مصرف‌کنندگان باشد و افراد را به‌ استفاده از سوخت CNG ترغیب‌ کند.

۲- محیط زیست: سوخت CNG باعث تولید کمتر آلاینده‌ها و گازهای گلخانه‌ای نسبت‌ به بنزین و دیزل می‌شود. این امر می‌تواند مصرف‌کنندگان را ترغیب کند تا به سوخت CNG متمایل شوند و برای بهبود کیفیت هوا و کاهش تاثیرات تغییرات اقلیمی به محیط زیست کمک‌ کنند.

۳- توسعه زیرساخت‌ها: برای استفاده از سوخت CNG، نیازبه توسعه زیرساخت‌های مرتبط با ذخیره‌سازی، توزیع و پرکردن CNG در ایستگاه‌های سوخت است. ایجاد این زیرساخت‌ها و افزایش تعداد ایستگاه‌های سوخت CNG می‌تواند رشد استفاده از این سوخت را تسهیل کند.

۴- قوانین و تنظیمات: تنظیمات قانون و مقرراتی که بر استفاده از سوخت CNG تاثیر می‌گذارند، می‌توانند نقش مهمی در رشد استفاده از این سوخت داشته‌ باشند. ممکن است این تنظیمات شامل تخصیص تسهیلات مالی و مالیاتی، تشویق به استفاده از خودروهای CNG و تعیین استانداردهای ایمنی و کیفیت مربوط به سوخت CNG باشد.

۵- تکنولوژی: پیشرفت تکنولوژی در زمینه خودروهای CNG و زیرساخت‌های مرتبط با آن می‌تواند استفاده از این سوخت را تسهیل کند. بهبود راندمان خودروها، افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی CNG و توسعه سیستم‌های خودکار تزریق CNG می‌توانند عوامل‌موثر بر رشد استفاده از سوخت CNG باشند.

معایت استفاده از سوخت CNG

در کنار مزایای زیادی که در استفاده سوخت CNG وجود دارد، استفاده از این سوخت نیز با معایبی همراه است که به‌نوعی ممکن‌ است برخی از مصرف‌کنندگان را به‌ سوخت CNG نامطمئن کند.

۱- محدودیت بر روی برخی خودروها: جهت استفاده از سوخت CNG، نیازبه نصب یک سیستم CNG در خودروها می‌باشد. با این حال، برخی خودروها ممکن است نتوانند این سیستم را دریافت کنند و این محدودیت ممکن‌ است یک مشکل برای برخی مصرف‌کنندگان باشد.

۲- محدودیت بر روی دوره تعمیر و نگهداری: مراکز تعمیر و نگهداری خودرو علاوه‌ بر نیازبه داشتن تجهیزات و تسهیلات برای خدمات CNG، کارکنان آموزش دیده برای کار با این سوخت را نیز نیاز دارند.

۳- نیاز به شبکه‌ گازی: به‌ منظور استفاده از CNG، لازم است که شبکه‌ گازی وجود داشته‌ باشد. در برخی نواحی، به‌ دلیل عدم وجود شبکه‌ گازی، استفاده از CNG امکان‌پذیر نیست.

۴- محدودیت مسافت: باتوجه به اینکه مخزن CNG از مخزن سوخت معمولی کمی حجیم‌تر است، ممکن‌است نیازبه سوخت‌گیری بیشتری از سایر خودروهای دیزلی و بنزینی در مسافت‌های طولانی داشته‌باشد.

با این وجود، برخی از این مسائل قابل‌ حل هستند و باتوجه به مزایای سوخت CNG، انتظار می‌رود که استفاده از این سوخت در آینده افزایش‌یابد.

سیاست‌ها و اقدامات جهت ترویج استفاده از سوخت CNG در ایران و کشورهای دیگر

دولت‌های بسیاری درسطح جهان از جمله در ایران، برنامه‌ها و سیاست‌های مختلفی برای ترویج و استفاده از سوخت CNG در بخش‌های مختلف دارند. برخی از اقداماتی که در این زمینه در ایران و دیگر کشورها صورت گرفته‌اند عبارتند از:

۱- تنظیم قیمت: دولت‌ها تلاش می‌کنند با تنظیم قیمت سوخت CNG نسبت‌ به قیمت سوخت‌های دیگر، مصرف‌کنندگان را به استفاده از این سوخت ترغیب نمایند.

۲- تأمین سوخت: بسیاری از کشورها مانند ایران، اقدام‌ به احداث تأمین‌کننده‌های CNG در سراسر کشور کرده‌اند تا بتوانند نیاز مصرف‌کنندگان را برآورده کنند.

۳- ارائه تسهیلات‌مالی: برخی دولت‌ها تلاش می‌کنند به وسایل نقلیه مجهزبه نظام CNG تسهیلات‌مالی ارائه‌ کنند تا باعث‌ شود تعداد خودروهای CNG زیاد‌شود.

۴- پشتیبانی از تحقیقات و توسعه: دولت‌ها برای توسعه بهتر نظام CNG و کاهش هزینه‌ سوخت در تحقیقات و توسعه زیرساخت و تجهیزات مرتبط با سوخت CNG سرمایه گذاری می‌کنند.

۵- ترغیب مردم جهت استفاده از سوخت CNG: برخی از دولت‌ها تلاش می‌کنند تا با تشویق رانندگان حرفه‌ای و مردم جهت استفاده بیشتر از سوخت CNG، ترغیب نمایند.

۶- ایجاد تسهیلات جهت خرید مخزن و ایستگاه‌های CNG: برای استفاده راحت‌تر و همچنین کمک‌ به توسعه‌ پایدار نظام CNG، ایستگاه‌های شارژ و فروش مخزن سوخت CNG در سطح‌ جهان به‌ تعداد زیادی ایجاد شده‌اند.

با توجه به‌ این اقدامات، استفاده از سوخت CNG به‌عنوان یک سوخت جایگزین پرطرفداری در سطح‌ جهان پیدا کرده‌ است و در تعدادی از کشورها درحال‌ حاضر بیش‌ از یک‌ میلیون خودرو مجهزبه نظام CNG وجود دارد.

درنتیجه، استفاده از سوخت CNG در ایران و کشورهای دیگر بسیار مهم‌ است و توسعه آن می‌تواند به‌حفظ محیط‌ زیست و اقتصاد هرکشور کمک شایانی نماید.

۱-Compressed Natural Gas

منبع: تحریریه‌ایرانی‌کار