افزایش دلاری خودرو؛ تورم داخلی سبقت گرفت

بررسی بازار خودرو از انتهای شهریورماه تا هفته گذشته نشان می‌دهد بهای دلاری خودروهای داخلی و مونتاژی طی سه ماه گذشته به‌طور میانگین حدود ۴.۵ درصد رشد داشته است. این روند حاکی از آن است که قیمت خودرو در بازار بیش از نرخ ارز و تورم عمومی افزایش یافته است.

برای ارزیابی ارزش دلاری محصولات، بهای ۱۶ محصول داخلی و ۱۰ محصول مونتاژی پرتقاضا در بازه زمانی ۳۱ شهریور تا آخرین روز هفته گذشته با نرخ دلار ۱۰۵ هزار تومان برای ابتدای بازه و ۱۳۴ هزار و ۴۰۰ تومان برای پایان بازه محاسبه شد. بر اساس این محاسبات، قیمت دلاری خودروهای داخلی به‌طور میانگین ۲۸۱ دلار (۴.۵ درصد) و خودروهای مونتاژی ۹۵۷ دلار (۴.۶ درصد) افزایش یافته است.

این موضوع نشان می‌دهد خودروها نسبت به رشد نرخ ارز جلوتر حرکت کرده‌اند؛ به‌عبارتی فاکتورهایی غیر از فضای کلی اقتصاد بر قیمت خودرو اثر گذاشته‌اند. در سال‌های گذشته نیز بازار خودرو معمولاً نسبت به تورم عمومی با اضافه پرش قیمتی مواجه بوده است؛ برای مثال بین سال‌های ۹۶ تا ۱۴۰۳، قیمت خودروهای داخلی، مونتاژی و وارداتی به‌طور میانگین ۱۸۴۸ درصد رشد داشته، در حالی که نرخ دلار در همان دوره ۱۴۵۲ درصد افزایش یافته بود.

عوامل موثر در رشد قیمت دلاری خودرو:

۱. فعالیت دلالان: شکاف قیمتی بین کارخانه و بازار و قیمت‌گذاری دستوری باعث جذابیت حضور دلالان در بازار شده است. در آخرین طرح فروش ایران‌خودرو بیش از ۱۰ میلیون نفر برای خرید حدود ۳۱ هزار خودرو ثبت‌نام کردند. دلالان با خرید از کارخانه و فروش در بازار سود زیادی کسب می‌کنند و فعالیت آنها به افزایش قیمت‌ها کمک می‌کند.

۲. انتظارات تورمی: افراد به دلیل انتظار افزایش تورم، تمایل به خرید کالاهای سرمایه‌ای دارند. خودرو به عنوان کالای مصرفی-سرمایه‌ای، جذب سرمایه‌گذاران زیادی شده و موجب افزایش تقاضا و قیمت شده است.

۳. تقاضای خودروهای ارزان: خودروهای داخلی ارزان‌تر بیشترین جهش دلاری را تجربه کرده‌اند و بیشترین هدف تقاضا در بازار قرار گرفته‌اند. خودروهای داخلی با قیمت بالاتر که نزدیک محصولات مونتاژی هستند، حتی کاهش دلاری داشته‌اند، نشان‌دهنده تمایل افراد به خرید مونتاژی‌هاست.

وضعیت دلاری خودروهای داخلی و مونتاژی:

• خودروهای داخلی: از ۱۶ محصول بررسی‌شده، ۱۱ خودرو افزایش و ۵ خودرو کاهش دلاری داشته‌اند. بیشترین رشد دلاری مربوط به ساینا دوگانه‌سوز با ۱۲.۲ درصد افزایش و پژوپارس ELX-XU۷P با ۹.۸ درصد افزایش است. اطلس نیز با ۸.۲ درصد رشد دلاری در رتبه سوم قرار دارد. در مقابل، ری‌را با کاهش ۲.۷ درصدی دلاری مواجه شده است.

• خودروهای مونتاژی: از ۱۰ محصول بررسی‌شده، بیشترین رشد دلاری مربوط به KMC T۸ با ۱۷.۲ درصد و فونیکس آریزو۶ با ۱۰.۸ درصد بوده است. در مقابل، MVM X۲۲ پرو و فیدلیتی پرایم کاهش دلاری ۳.۷ و ۵.۱ درصدی را تجربه کرده‌اند.

مقایسه با بازار جهانی:

میانگین بهای دلاری خودروهای داخلی حدود ۱۱ هزار و ۷۰۰ دلار است؛ این رقم در بسیاری از کشورها امکان خرید خودرو صفرکیلومتر اقتصادی و شهری مانند هیوندای گرند i۱۰، کیا پیکانتو و رنو کوئید را فراهم می‌کند. خودروهای داخلی با این رقم، عمدتاً بر پایه پلتفرم‌های قدیمی و فناوری‌های ساده هستند و از نظر ایمنی و کیفیت فاصله قابل توجهی با نمونه‌های جهانی دارند.

خودروهای مونتاژی با میانگین حدود ۱۹ هزار و ۷۰۰ دلار می‌توانند هم‌قیمت خودروهای کامپکت و کراس‌اوور کوچک جهانی باشند؛ خودروهایی مانند تویوتا کرولا، هوندا سیتی، هیوندای النترا و فولکس‌واگن پولو. با این حال، خودروهای مونتاژی بازار ایران گرچه از نظر طراحی و تجهیزات بهتر از داخلی‌ها هستند، اما همچنان از نظر کیفیت ساخت، ایمنی فعال و اعتبار پلتفرم با نمونه‌های جهانی فاصله دارند.

جمع‌بندی:

افزایش دلاری خودروهای داخلی و مونتاژی نشان می‌دهد مزیت قیمتی سنتی این خودروها در حال از دست رفتن است. افزایش قیمت دلاری بدون ارتقای متناظر کیفیت، نشان‌دهنده تورم ساختاری بازار خودرو، ناشی از هزینه‌های تولید، ناکارآمدی، سربار مالی و سیاستگذاری غلط است. این روند می‌تواند باعث کاهش جذابیت قیمتی خودروهای داخلی و مونتاژی نسبت به نمونه‌های جهانی شود.

منبع خبر: دنییا اقتصاد