هم‌مسیر شدن نرخ دلار و بازار خودرو پس از یک دوره بی‌تفاوتی
بررسی بازار خودرو از نیمه شهریور تا روز گذشته نشان می‌دهد که با وجود رشد محسوس نرخ ارز و موج تورمی جدید در بازار، قیمت دلاری خودروهای داخلی تقریبا ثابت مانده، در حالی که بهای دلاری خودروهای مونتاژی اندکی افزایش یافته است. بر اساس این بررسی، میانگین بهای دلاری محصولات داخلی حدود ۰.۶ درصد کاهش و خودروهای مونتاژی ۲.۱ درصد افزایش داشته‌اند.
این داده‌ها حاکی از آن است که بازار خودرو اکنون هم‌مسیر با نرخ ارز حرکت می‌کند؛ در حالی‌که طی سال‌های گذشته، معمولاً رشد نرخ دلار منجر به جهش قیمتی بیشتر در بازار خودرو می‌شد. از سال ۹۶ تا ۱۴۰۳، قیمت خودروها به‌طور میانگین ۱۸۴۸ درصد افزایش یافته در حالی‌که نرخ دلار در همین بازه ۱۴۵۲ درصد رشد داشته است. اما از سال گذشته تا اواخر تابستان امسال، این پیوند ضعیف شده بود و افزایش نرخ ارز تأثیر کمتری بر بهای خودرو داشت. اکنون اما بازار خودرو دوباره به مسیر هم‌راستا با نرخ ارز بازگشته است.
در جزئیات تغییرات قیمتی، خودروهایی مانند پژو ۲۰۷ در این مدت تنها ۱ درصد رشد دلاری داشته‌اند، تارا اتوماتیک حدود ۵.۳ درصد افت را تجربه کرده و کوییک دنده‌ای با ۵.۷ درصد افزایش دلاری بیشترین رشد را در بین محصولات داخلی داشته است. در میان مونتاژی‌ها، فیدلیتی پرایم با رشد ۷.۷ درصدی بیشترین افزایش قیمت را ثبت کرده است.
از منظر مقایسه بین‌المللی نیز، قیمت دلاری خودروهای داخلی و مونتاژی اکنون در محدوده‌ای مشابه با خودروهای اقتصادی جهان (۱۰ تا ۱۲ هزار دلار) قرار دارد؛ با این تفاوت که کیفیت، فناوری و ایمنی خودروهای ایرانی در سطح پایین‌تری است. در بازارهایی مانند هند و چین، خودروهایی با قیمت مشابه اما با بهره‌وری سوخت، امکانات و استانداردهای ایمنی بالاتر عرضه می‌شوند.
این وضعیت نشان می‌دهد که افزایش بهای دلاری خودرو در ایران، بیش از آن‌که ناشی از ارتقای فناوری یا کیفیت باشد، حاصل ساختار انحصاری بازار، هزینه‌های غیرتولیدی و محدودیت‌های وارداتی است. در نتیجه، مصرف‌کننده ایرانی برای محصولی با کیفیت متوسط، بهایی نزدیک به خودروهای باکیفیت جهانی می‌پردازد.
منبع خبر: دنیای اقتصاد