چالش‌های ارزی و فشار واردات بر صنعت تایر ایران
صنعت تایر ایران که به‌عنوان یکی از صنایع کلیدی در حوزه حمل‌ونقل و خودروسازی شناخته می‌شود، این روزها با مشکلات متعددی در زمینه سیاست‌های ارزی و واردات مواجه است. به گفته فعالان این حوزه، در حالی که ظرفیت تولید تایر در کشور حدود ۳۵۰ هزار تن است و سال گذشته نزدیک به ۳۰۰ هزار تن تولید شد (یعنی پوشش ۷۰ درصد نیاز داخلی)، تخصیص گسترده ارز به واردات موجب ورود تایرهای پرمصرف خارجی شده و فشار مضاعفی بر تولیدکنندگان داخلی وارد کرده است.
محمدرضا گنجی، رئیس انجمن صنفی صنایع لاستیک کشور، در گفت‌وگو با تسنیم اظهار داشت: طبق برنامه قرار بود به ازای هر کیلوگرم تایر تولیدی، یک دلار تخصیص یابد که باید معادل ۳۰۰ میلیون دلار می‌بود، اما تنها حدود ۲۶۰ تا ۲۷۰ میلیون دلار پرداخت شده است. به گفته او، واردات صرفاً باید برای تایرهای خاص معدنی و راهسازی باشد، در حالی که بخش زیادی از ارز تخصیص‌یافته به واردات تایرهای سبک مانند پراید و پژو اختصاص پیدا کرده است.
گنجی در ادامه توضیح داد: در حالی که تولیدکنندگان برای ۳۰۰ هزار تن تولید تنها ۳۰۰ میلیون دلار ارز دریافت کرده‌اند، واردکنندگان برای حدود ۳۰ هزار تن تایر بیش از یک میلیارد دلار ارز گرفته‌اند؛ رقمی که می‌توانست صرف راه‌اندازی چند کارخانه تایرسازی در داخل شود. این موضوع، شرایط رقابتی را به زیان تولیدکنندگان داخلی تغییر داده است.
وی افزود: قیمت‌گذاری تایرهای داخلی تحت نظارت سازمان حمایت انجام می‌شود و مصرف‌کنندگان ملزم به ثبت کد ملی هستند، اما واردات چنین محدودیتی ندارد و تایرهای خارجی با قیمت‌های دلخواه عرضه می‌شوند. از طرفی، فرآیند تخصیص ارز برای تولیدکنندگان بسیار زمان‌بر است و گاه تا پنج ماه طول می‌کشد، در حالی که واردکنندگان در کمتر از ده روز ارز دریافت می‌کنند.
به گفته رئیس انجمن تایر، با وجود توقف ثبت سفارش‌های جدید از ابتدای سال ۱۴۰۴، تایرهایی که پیش‌تر سفارش داده شده بودند همچنان وارد بازار می‌شوند. این در شرایطی است که برخی تایرها حتی ارزان‌تر از نمونه داخلی فروخته می‌شوند، زیرا مردم توان خرید ندارند. برای نمونه، قیمت یک جفت تایر پراید به حدود سه میلیون تومان رسیده است.
گنجی همچنین با اشاره به سود بالای واردکنندگان افزود: تایرهای خارجی ۳۵ درصد گران‌تر وارد شده‌اند و همان ابتدا سود کلانی نصیب تجار شد، در حالی که تولیدکنندگان داخلی با دشواری‌های متعدد دست‌وپنجه نرم می‌کنند. او تأکید کرد که برای ایجاد رقابت عادلانه، دولت باید نظارت و سیاست‌های ارزی و تجاری خود را اصلاح کند.
به اعتقاد او، روند فعلی به جای حمایت از صنعت داخلی، به نفع تولیدکنندگان خارجی به‌ویژه چین تمام شده است. وی خواستار بازنگری در تعرفه‌ها، اصلاح سیاست‌های تجاری و عمل جدی دولت به وظیفه حمایت از تولید ملی شد.
منبع خبر: خبرگزاری تسنیم